Czy ktoś jeszcze projektuje dziś ?ręcznie? urządzenia elektrotechniczne? Pewnie jedynie nieliczni zapaleńcy lub ci, którzy nie spróbowali pracy z jednym z wielu programów ułatwiających projektowanie. Na rynku profesjonalnych usług projektowania i budowy rozdzielnic nn funkcjonuje co najmniej kilkanaście takich programów. Postanowiliśmy sprawdzić możliwości trzech z nich. Zanim to jednak zrobiliśmy zapytaliśmy projektantów, jakie cechy powinien mieć program, który skutecznie pomagałby im w pracy. Na nasze pytanie odpowiedzieli Roman Cegielski i Adam Radkiewicz, projektanci poznańskiego oddziału firmy ENERGOBUD.

Usłyszeliśmy, że dobry program powinien przede wszystkim być szybki i nieskomplikowany. Ma pomagać w projektowaniu, nie musi być więc obudowany licznymi, często kompletnie niepotrzebnymi dodatkami, które jedynie zwalniają jego pracę i komplikują obsługę.
Dobry program powinien prowadzić projektanta przez wszystkie etapy procesu, od wprowadzenia danych do wydrukowania dokumentacji projektowej. Po wprowadzeniu danych program mógłby proponować alternatywne rozwiązania projektowe spełniające zakładane wymagania, pozostawiając użytkownikowi wybór najkorzystniejszego.
Musi oczywiście posiadać rozbudowaną bazę danych aparatury. Baza ta nie może ograniczać się do produktów jednego producenta. Musi również umożliwiać użytkownikowi „ręczne” jej uzupełnianie o nietypowe urządzenia. Z asortymentem standardowym powinna sobie radzić sama – aktualizować się automatycznie łącząc się przez Internet z serwisami producentów. Dużym ułatwieniem byłoby rozwiązanie przypisujące każdemu produktowi w bazie danych możliwie kompletny opis uzupełniony o dane kontaktowe serwisu producenta.
Program powinien generować czytelne i dokładne rzuty rozdzielni. Musi również tworzyć widok oraz schematy połączeń. Przydatnym elementem jest możliwość tworzenia kosztorysu projektowanego urządzenia. Z punktu widzenia biura projektowego, które nie zajmuje się produkcją rozdzielnic dobrym rozwiązaniem byłaby możliwość automatycznego generowania zapytań ofertowych do wybranych producentów.
Program musi dobrze współpracować z softwarem CAD, zarówno importować jak i eksportować dokumenty CADowskie. Przydatnym rozwiązaniem byłaby możliwość dostosowania eksportowanych rysunków do standardu stosowanego przez biuro projektowe (format, ramka opisowa, logo firmy itp.). Powinien również eksportować dokumentację do formatu PDF (nie każdy inwestor musi dysponować oprogramowaniem CADowskim).
No i na koniec jeszcze jedno – program powinien automatycznie generować instrukcję obsługi zaprojektowanej rozdzielni.
Czy opisywane przez nas programy spełniają wszystkie te wymagania? Oceńcie Państwo sami. Poniżej opisujemy trzy rozwiązania wspomagające projektowanie rozdzielnic nn – dwa z nich służą do kompleksowego projektowania urządzeń jedno to program do projektowania szafek. Od niego zaczniemy.

RITTAL - Power Engineering

Oprogramowanie firmy Rittal stwarza optymalne warunki dla prostego, szybkiego i kompletnego tworzenia projektów i ofert rozdzielnic mocy z zakresu niskich napięć. Spektrum możliwości oprogramowania obejmuje edycję projektu począwszy od zautomatyzowanego generowania wykazu części poprzez ustalanie ceny aż do zamówienia materiałów. Dodatkowo na podstawie czasu montażu wskazywanego przez program można ustalać koszt robocizny. Dzięki obszernym funkcjom importowania i eksportowania plików dane podstawowe mogą być uzupełniane o artykuły różnych producentów konieczne do wykonania projektu.
Obszerne funkcje pomocnicze prowadzą użytkownika przez program i objaśniają konieczne etapy pracy. Poprzez wprowadzenie własnych parametrów można generować wykazy części i rysunki dla poszczególnych rodzajów pól. Użytkownik może w każdym czasie podczas konfiguracji pola uzupełniać oprogramowanie o kolejne produkty Rittal lub artykuły innych producentów ze stworzonej przez siebie bazy artykułów. Program umożliwia również zapisywanie specjalnych konstrukcji szaf rozdzielczych jako własne rodzaje pól.
Po zakończeniu konfiguracji poszczególnych pól automatycznie generowany jest CADowski widok projektu, który może zostać, w zależności od potrzeby, wyświetlony, wydrukowany lub wyeksportowany. Po zakończeniu etapu projektowania, jednym wciśnięciem klawisza ustala się listę wymaganych akcesoriów i uzupełnienie ich na wykazach części. Utworzone wykazy części, których zawartość można również swobodnie zestawić, mogą zostać wydrukowane lub wyeksportowane do pliku – w zależności od potrzeb użytkownika.

Zalety tego programu, to:

• możliwość opracowania projektów od pomysłu, aż po zamówienie.
• automatyczna funkcja tworzenia wykazów części oraz program kalkulacyjny do przygotowywania zapytania ofertowego
• szacowanie i wycena czasu montażu
• tworzenie specjalnych pól skonfigurowanych przez użytkownika z obróbką graficzną CAD
• interfejsy importu/eksportu dla danych produktów i CAD

LEGRAND - XL-PRO2 v2.7.06

Program posiada budowę modułową, nowoczesny interfejs użytkownika oraz możliwość eksportu rysunków i schematów do programu AutoCAD (format DXF). Został zaprojektowany z dużym naciskiem na wygodę i ergonomię pracy projektanta, umożliwiając między innymi dobór aparatów z poziomu kilku modułów, generowanie schematu jednokreskowego, swobodne kształtowanie rozmieszczenia aparatów w rozdzielnicy, automatyczny dobór rozdzielnicy i niezbędnych akcesoriów oraz sporządzanie kosztorysu.
Program pozwala zaprojektować rozdzielnicę systemu rozdziału energii n/n do 4000 A. Jego podstawową bazą danych jest baza produktów firmy Legrand, można jednak definiować również dodatkowe aparaty. Dobór aparatów rozdzielnicy dokonywany jest poprzez wybór z listy urządzeń, sklasyfikowanych według rodzin (moduł „Zestawienie”) lub w trakcie sporządzania schematu elektrycznego instalacji (moduł „Schemat”). Wybrane aparaty oraz ich wzajemne połączenia są przedstawiane w czytelny sposób za pomocą struktury drzewa. Powiązanie modułów „Zestawienie”, „Układ” i „Schemat” pozwala na szybkie modyfikowanie listy urządzeń, ich właściwości oraz ilości w każdym z tych modułów.

Moduł „Układ” umożliwia dowolne uporządkowanie wybranych aparatów według obwodów i poziomów oraz ich opisanie. W oparciu o informacje zdefiniowane w module „Układ” program automatycznie generuje schemat elektryczny rozdzielnicy i przedstawia go w module „Schemat”. Z poziomu tego modułu można zarówno zmodyfikować obwody (łącznie z dodawaniem nowych aparatów) jak i rozpocząć tworzenie rozdzielnicy.
Moduł „Rozdzielnice” automatycznie proponuje rozdzielnice odpowiednie dla wybranych aparatów. Automatycznie rozmieszcza w nich aparaty i dobiera właściwe akcesoria.
W module „Widok” tworzony jest widok czołowy rozdzielnicy. Tu użytkownik może zmienić wielkości rozdzielnicy, swobodnie modyfikować ustawienia aparatów i osłon oraz dobór dodatkowych akcesoriów (zamek, cokół, przedział kablowy, itd.). Użytkownik programu może „spojrzeć” na rozdzielnicę zarówno od frontu, jak i z boku. Możliwe jest również modyfikowanie widoku – program pokazuje wtedy np. tylko wsporniki, rozdzielnicę wraz z aparatami, osłonami czy drzwiami.
Ostatnim etapem projektowania jest wycena urządzenia. Moduł „Podliczenie” tworzy precyzyjny kosztorys dla każdego projektu, zawierający min.: listę materiałów, ich koszt oraz cenę całkowitą rozdzielnicy.

SCHNEIDER - Rapsody 1.1.

Program do wspomagania projektowania i wyceny rozdzielnic niskiego napięcia Rapsody 1.1. służy do konfiguracji rozdzielnic Prisma Plus, Pragma, Kaedra firmy Schneider-Electric. Proces projektowania opiera się na 5 prostych krokach.
Pierwszym etapem jest zdefiniowanie podstawowych parametrów rozdzielnicy. Po nim następuje dobór produktów. Produkty mogą być wybierane na kilka sposobów. Pierwszym jest wybór bezpośredni w zakładce „Wybór produktu”. Można również korzystać z katalogów - katalogu F8 (produkty wybrane w ten sposób nie biorą udziału w konfiguracji rozdzielnicy), katalogu Ulubione (produkty najczęściej wybierane) czy katalogu stworzonego przez użytkownika. Chcąc zaoszczędzić sobie pracy można skorzystać z katalogu rozdzielnic prekonfigurowanych.
Kolejny etap projektowania to określenie zależności pomiędzy aparatami. Rapsody umożliwia stworzenie struktury zależności między aparatami, grupowanie aparatów połączonych ze sobą blokiem rozdzielczym (dobieranym automatycznie) lub poprzez podłączenie tradycyjne oraz utworzenie „poziomów” aparatów (aparat zasilający, aparat zasilający grupę, itp.)

Na podstawie wprowadzonych danych program automatycznie generuje schematy jednokreskowe.
W następnym etapie projektowania określany jest tryb montażu aparatów. Można wybrać jeden z trzech trybów montażu - tryb asystenta automatycznego (montaż jest zależny od parametrów określonych w oknie „Parametry montażu”), tryb asystenta szczegółowego lub tryb ręczny „krok po kroku”.

Asystent doboru umożliwia wybór aparatu zasilającego (jeżeli jest taka potrzeba), określenie parametrów elektrycznych rozdzielnicy (prąd znam., prąd zwarciowy, stopień ochrony, rezerwa), dobór szyn, dobór bloków rozdzielczych oraz dobór płyt montażowych i czołowych (bloki funkcyjne). Po zakończeniu doboru elementów program automatycznie generuje widok czołowy rozdzielnicy, dokument montażowy oraz oblicza czas potrzebny do montażu.
Po skonfigurowaniu projektu przechodzimy do tworzenia kosztorysu. Funkcja wyceny pozwala na określanie i dodawanie usług (np. montaż na obiekcie, transport, itp.), określanie materiałów dodatkowych, zarządzanie czasem robocizny (warsztat i budowa), ustawienie stawki godzinowej oraz modyfikowanie opustów.

red.