Na rynku przyrządów pomiarowych przeznaczonych dla elektryków pojawił się nowy, przenośny, cęgowy miernik mocy ST-3353 (fot.) produkowany przez firmę Standard Instruments. Przyrząd jest w ofercie firmy Labimed Electronics.

ST-3353 przeznaczono do pomiarów wyłącznie w instalacjach napięcia przemiennego jednofazowego i trójfazowego o symetrycznym obciążeniu. Przyrząd mierzy prąd i napięcie przemienne, po czym na podstawie uzyskanych danych oblicza i wyświetla moc czynną, bierną i pozorną, współczynnik mocy, kąt fazowy, energię czynną i częstotliwość.

Cęgi prądowe

Miernik mocy ST-3353 ma rozmiary niewiele większe niż typowy multimetr cęgowy. Duże, nieco wysłużone cęgi prądowe są wyróżnione dla bezpieczeństwa kolorem czerwonym, mają grubość 20 mm i mogą objąć przewód o średnicy nie większej niż 55 mm. Specjalny, ochronny występ oddziela cęgi od reszty obudowy, utrudniając operatorowi dotknięcie ich w trakcie pomiaru. W występ wbudowano czujnik wykrywający zdalnie obecność napięcia sieciowego (NCV) i sygnalizujący to zaświeceniem czerwonego LED.

Wybór funkcji i podzakresu pomiarowego

Do wyboru potrzebnej funkcji pomiarowej i wyłączania miernika służy przełącznik obrotowy zintegrowany z przyciskiem zamrażania bieżącego wskazania wyświetlacza „HOLD”. Poszczególne podzakresy pomiarowe wybiera miernik automatycznie, dobierając je do wartości mierzonej wielkości. Operator miernika nie ma możliwości przełączenia go w razie potrzeby na wybór ręczny. Obsługa funkcji pomocniczych Między przełącznikiem obrotowym a wyświetlaczem umieszczono w dwóch rzędach osiem przycisków przeznaczonych do obsługi funkcji pomocniczych, w tym do zapisu danych pomiarowych do pamięci, odczytu zapisanych w niej danych, obsługi interfejsu USB, wyboru rejestracji wartości maksymalnej i minimalnej, włączania podświetlenia wyświetlacza oraz obsługi funkcji pomiarowych mocy i energii.

Wyświetlanie wyników pomiarów

Duży ekran ciekłokrystaliczny o wymiarach 47×38 mm ma na samej górze bargraf analogowy, a poniżej trzy pola cyfrowe. Największe z nich spełnia rolę tzw. wyświetlacza głównego i ma maksymalne wskazanie 9999. Poniżej znajdują się dwa pola cyfrowe nazywane wyświetlaczami pomocniczymi, przy czym jeden z nich służy do wskazywania numeru pamięci. Taka konstrukcja wyświetlacza umożliwia realizację funkcji podwójnego wyświetlania tzn. jednocześnie wyników pomiarów dwóch parametrów np. napięcia przemiennego na wyświetlaczu głównym i częstotliwości na wyświetlaczu pomocniczym. Gdy pomiary prowadzi się przy słabym oświetleniu, to warto wtedy włączyć podświetlenie ekranu. Wyłącza się ono samoczynnie po ok. 20 sekundach. W razie potrzeby można też włączyć zamrażanie bieżącego wskazania, naciskając przycisk „HOLD”. Gniazda pomiarowe W na samym dole płyty czołowej umieszczono cztery gniazda L1, L2, L3 i COM. Korzysta się z nich przy pomiarze wszystkich wielkości elektrycznych dostępnych w ST-3353 z wyjątkiem prądu. Do gniazd tych doprowadza się napięcie pomiarowe przewodami zakończonymi wtykami banankowymi o średnicy 4 mm.

Pomiar prądu przemiennego

Przy pomiarze prądu przemiennego są do dyspozycji cztery podzakresy pomiarowe 40,0, 100,0, 400,0 i 1000 A, wybierane automatycznie. Dokładność pomiaru wartości skutecznej prądu wynosi ±2% i w dużym stopniu nie zależy od wielkości odkształcenia przebiegu, gdyż miernik wyposażono w funkcję True RMS. Mierząc prąd można w razie potrzeby zmierzyć też napięcie, które wskaże wtedy wyświetlacz pomocniczy. Trzeba jednak wcześniej wykonać niezbędne do tego połączenia przewodami pomiarowymi.

Pomiar napięcia przemiennego

Przed pomiarem napięć przemiennych w instalacji trójfazowej czteroprzewodowej trzeba wykonać stosowne połączenia przewodami pomiarowymi dostarczonymi wraz z miernikiem. Wynik danego napięcia fazowego odczytuje się na wyświetlaczu głównym, naciskając kolejno przycisk „SEL”. Jednocześnie na wyświetlaczu pomocniczym można odczytać częstotliwość mierzonego napięcia w zakresie od 50 do 200 Hz. Pomiar wartości skutecznej napięcia, podobnie jak i prądu, jest typu True RMS, czyli jest dokładny (±1,2%) nawet wtedy, gdy kształt tego napięcia znacznie odbiega od sinusoidy. Dostępne podzakresy pomiarowe napięcia to: 100,0, 400,0 i 750,0 V, wybierane wyłącznie automatycznie.

Pomiar mocy

Mierząc moc, trzeba jednocześnie mierzyć prąd i napięcie. Przed pomiarem gniazda pomiarowe napięcia miernika mocy łączy się z przewodami instalacji trójfazowej, używając do tego czterech przewodów pomiarowych z założonymi na nie chwytakami krokodylowymi. Zakładając kolejno cęgi miernika na przewody instalacji i wybierając fazę przyciskiem „SEL”, otrzymuje się na wyświetlaczu głównym wskazania cząstkowe mocy czynnej, a na wyświetlaczu pomocniczym – wskazania kąta fazowego. Aby uzyskać sumę zmierzonych mocy trzeba po zakończeniu każdego pomiaru składowego, nacisnąć przycisk „S”. Po zakończeniu całego pomiaru można też uzyskać wskazanie sumy mocy czynnych i jednocześnie sumy mocy pozornych lub sumy współczynników mocy i jednocześnie sumy mocy pozornych. Zakres pomiaru mocy czynnej rozciąga się od 4,00 do 750,0 W, a dokładność pomiaru wynosi ±3%. Postępując podobnie jak powyżej uzyskuje się też wskazanie sumy mocy pozornych na wyświetlaczu głównym i jednocześnie sumy mocy biernych na wyświetlaczu pomocniczym lub odwrotnie, zależnie od wyboru.

Pomiar mocy można też wykonać w instancji trójfazowej, trójprzewodowej, lecz będzie ograniczony tylko do mocy czynnej. Pomiar współczynnika mocy i kąta fazowego Wartości tych dwóch parametrów są wskazywane jednocześnie na wyświetlaczach głównym i pomocniczym kolejno dla trzech faz po ustawieniu przełącznika obrotowego miernika w pozycję „cos f”. Przed wyświetleniem kolejnej pary wskazań trzeba wybrać właściwą fazę przyciskiem „SEL”. Zakres pomiaru współczynnika mocy wynosi od 0,3 do 1, a kąta fazowego od 0 do 90°.

Pomiar energii czynnej

Korzystając z wewnętrznego układu czasowego miernika można otrzymywać wskazania energii czynnej. Pomiar jest wykonywany dla tej z faz, na której przewód założono cęgi miernika i wybrano tę fazę przyciskiem „SEL”. Wynik pomiaru energii jest wskazywany na wyświetlaczu głównym w kWh, a czas pomiaru w godzinach i minutach – na wyświetlaczu pomocniczym. Aby odczytać bieżące wskazanie energii, wystarczy nacisnąć przycisk „HOLD”. Spowoduje to zamrożenie obu wskazań. Pomiar jest kontynuowany po ponownym naciśnięciu przycisku „HOLD”. Gdy czas pomiaru przekroczy 24 godziny, lub miernik zostanie przełączony na inną funkcję pomiarową, pomiar energii czynnej zatrzyma się. Maksymalne wskazanie energii wyświetlacza głównego miernika ST-3353 wynosi 9999 kWh, a dokładność pomiaru jest równa ±3%.

Inne funkcje

Miernik ma wewnętrzną pamięć danych pomiarowych, w której można zapisać maksymalnie 99 par wskazań. Do obsługi pamięci służą przyciski „SAVE” (zapis w pamięci), „MR” (odczyt z pamięci) i „CLEAR” (kasowanie zawartości pamięci). Użytkownik wybiera numer i zawartość zapisaną w konkretnej pamięci przyciskami „▼/▲”. Jej numer pojawia się w dole ekranu na dwucyfrowym wyświetlaczu pomocniczym. Gdy pamięć zapełni się, to na ekranie miernika pojawia się komunikat „FUL”.

Po naciśnięciu przycisku „MAX/MIN” przyrząd zaczyna rejestrować wartości maksymalną i minimalną. Funkcja ta jest dostępna wyłącznie przy pomiarze napięcia, prądu, mocy czynnej i mocy pozornej. Aby umożliwić współpracę miernika z komputerem producent zainstalował w nim interfejs USB z izolacją optyczną. Interfejs uaktywnia się naciskając przycisk „USB”. Gniazdo interfejsu umieszczono w zagłębieniu znajdującym się na spodzie obudowy miernika. Przewód USB ze specjalnym wtykiem zawierającym część interfejsu oraz CD z programem użytkowym dostarcza producent wraz z miernikiem.

Zasilanie

Do zasilania miernika mocy służy jedna 9-woltowa bateria typu 6F22. Konieczność jej wymiany na nową jest sygnalizowana wyświetleniem symbolu baterii. Czas pracy baterii wydłużają funkcje automatycznego wyłączania zasilania i podświetlenia wyświetlacza. Bezpieczeństwo obsługi Miernik spełnia wymagania normy bezpieczeństwa IEC 61010 na kategorię pomiarową (przepięciową) III 600 V i IV 300 V. Wymiary i masa ST-3353 ma wymiary 295×100×46 mm i masę ok. 530 g (z baterią).

Wyposażenie

Wraz z przyrządem producent dostarcza zestaw niezbędnych przewodów pomiarowych i komplet akcesoriów do nich (nasuwane chwytaki krokodylowe i sondy szpilkowe), a ponadto miękki neseser mieszczący też akcesoria, przewód połączeniowy USB oraz CD z programem użytkowym.

mgr inż. Leszek Halicki



x